Digitaal pesten, wat kun je als ouder doen?
Digitaal pesten is toegenomen sinds de coronacrisis. Dat geeft het aantal gesprekken die steeds vaker over digitaal pesten bij de kindertelefoon gaan aan.
Toen de scholen in april en mei 2020 moesten sluiten door de coronacrisis, steeg het aantal gesprekken over digitaal pesten bij de kindertelefoon. Van 3,7% naar 16,9% in april en van 3,7% naar 11.2% in mei. Dat is ongeveer vier keer zoveel ten opzicht van het jaar daarvoor. En dat is zorgwekkend.
Digitaal pesten en gewoon pesten
Digitaal pesten is pesten via internet, mail en/of social media. Het gaat over alle vormen van pestgedrag. Denk aan
- Gemene mailtjes
- Privefoto’s die bewerkt worden en die via social media worden rondgestuurd
- Online profielen die gehackt worden door anderen
- Niet mogen deelnemen in Whatsappgroepen
- Het misbruiken van wachtwoorden en aanmaken van nepprofielen
Digitaal pesten, of cyberpesten kan met een onschuldig grapje beginnen. Dit onschuldige grapje kan als resultaat totale buitensluiting hebben in de klas.
Digitaal pesten kun je niet los zien van het gewone traditionele pesten. Wat vaak op het schoolplein begint, gaat online verder. Doordat jongeren niet meer op school waren en meer thuis moesten blijven maakte zij meer gebruik van de online wereld. Volgens de kindertelefoon kan dit wel een verklaring van de stijging zijn.
Digitaal pesten kan gezien worden als erger dan het traditionele pesten. Het kan namelijk 24 uur doorgaan, het kan online geplaatst worden via verschillende social media en het gaat er ook niet meer weg.
Verschillen tussen gewoon pesten en digitaal pesten
Het grootste verschil is dat het digitaal pesten anoniem gebeurt. Bij gewoon pesten kan dat niet.
Je weet vaak niet wie er aan de andere kant van het scherm zit. Hierdoor kan de pester zich sterker voelen. De gepeste kan zich bij digitaal pesten niet verweren door de anonimiteit.
Bij het traditionele pesten stopt het pesten vaak na school als een kind of jongeren weer veilig thuis is, bij het digitale pesten kan het 24 uur per dag doogaan. Het kind of de jongere voelt zich nergens meer veilig, zelfs niet op zijn of haar eigen kamer. De pester komt daar via het scherm gewoon binnen.
Wat kun je doen om digitaal pesten te voorkomen?
Tips voor ouders
Het is belangrijk om zowel op internet als daarbuiten je kind weerbaar te maken. Het is ook belangrijk je kind bewust te maken van alles wat hij/zij doet en plaatst op social media. Als ouder heb je hierin ook een voorbeeldfunctie. Laat zien dat jij ook bewust omgaat met wat je op het internet plaatst. Praat met je kind over wat ze doen op internet en maak samen afspraken.
- Deel geen privégegevens zoals je naam, adres, telefoonnummer of woonplaats
- Kies voor een goede nickname
- Scherm je profiel af . De optie “alleen voor vrienden” is de beste optie
- Accepteer alleen vriendschapsverzoeken van mensen die je ook echt kent
- Schoon je vriendenlijst regelmatig op, zodat alleen je echte vrienden nog overblijven. Mensen die allang geen vriend meer zijn kun je verwijderen
- Houdt je wachtwoorden in inloggegeven geheim, ook voor je beste vriend of vriendin
- Kijk regelmatig de privacy instellingen na. Deze kunnen na een update veranderd zijn
- Denk goed na voordat je iets op internet plaatst, zorg bijvoorbeeld dat je onherkenbaar bent op de afbeelding. Post zeker geen uitdagende of genante foto’s of filmpjes
- Ga niet schelden, kwetsen, beledingen of bedreigen. Merk je dat anderen dat wel doen, vertel het een volwassene
- Heb je iets vervelends gezien of meegemaakt? Vertel het iemand die jij vertrouwd. Je ouders/leerkracht/vriend/vriendin.
Wat als je kind toch met digitaal pesten te maken krijgt
Als je kind vertelt dat het online gepest wordt, geef dan eerst een compliment dat je kind naar je is toegekomen. Het is voor kinderen en jongeren erg moeilijk om dit aan te geven.
Vaak zijn ze bang dat hun device, hun wereld, hen wordt afgenomen. De eerste tip is dan ook, het device juist niet af te nemen, en samen naar een andere oplossing te kijken.
Wat kun je dan doen?
- Eerst dus een compliment geven!
- Een kind dat gepest wordt heeft eerst behoefte aan steun
- Neem het verhaal van het kind serieus en luister
- Bedenk samen op welke manier je dit kunt aanpakken en kies de best passende manier
- Stap pas na overleg met het kind naar school en/of ouders en/of andere partijen. Het is belangrijk dat het kind hiermee akkoord gaat
- Neem het device (laptop/telefoon/tablet/Ipad etc) niet af. Het kind op deze manier proberen te beschermen voelt als straf, terwijl zij het slachtoffer zijn
Wat kun je verder nog doen?
Naast de aangeven punten hierboven kun je het kind het volgende adviseren:
- Niet reageren op de mailtjes, berichtjes of filmpjes
- Alle mailtjes, berichtjes en/of filmpjes bewaren. Sla ze op of maak er screenshots of foto’s van. Zo heb je altijd bewijs materiaal
- Blokkeer degene die jouw lastig valt
- Staan de berichten of filmpjes op een website? Vraag dan de eigenaar van de website om de berichten en/of filmpjes te verwijderen (maak wel eerst foto’s als bewijsmateriaal)
- Wil je aangifte doen? Kijk dan op vraaghetdepolitie.nl
Werken aan weerbaarheid is belangrijk in het voorkomen en aanpakken van (digitaal) pesten
Merk je dat je kind nog wat meer hulp kan gebruiken om weerbaarder en assertiever te zijn? Laat je kind dan een weerbaarheidstraining volgen.
Een weerbaarheidstraining helpt om kinderen voor zichzelf op te laten komen. Juist omdat het online pesten in veel gevallen voorafgegaan wordt door het traditionele pesten, is het belangrijk dat kinderen en jongeren assertief kunnen opkomen voor zichzelf en anderen.
De Sta Sterk training helpt daarbij. Het is ook mogelijk om een workshop Feel Fine Online te volgen. Feel Fine Online is gericht op het bewust maken van jong en oud om je goed te voelen in de online wereld. Het nodigt je uit om de online omgeving positief te gebruiken.
Naast de risico’s die er zijn, is de online wereld vooral een plek om te delen wie je bent, wat je doet en beleeft met elkaar en plezier maken of je vriende te ontmoeten. Zeker in deze bijzondere tijd.
De workshop Feel Fine Online neemt kinderen mee in dit onderwerp. Het heeft tot doel de bewustwording van kinderen te vergroten op het gebied van omgaan met elkaar in de online wereld.
Wil je meer informatie over de workshop Feel Fine Online of een Sta Sterk training? Neem dan contact op.
