Of je nu ouder van een dreumes, peuter, kleuter, basis school kind of puber bent, ieder kind heeft zelfvertrouwen nodig om zich optimaal te kunnen ontwikkelen en weerbaar in het leven te staan. Als ouder doe je je best om je kind gelukkig te maken en je kind zelfvertrouwen te geven. Zelfvertrouwen komt niet als een pakketje bij de geboorte van je kind mee. Je doet je best om je kind sterk en stevig in het leven te laten staan. Helaas heb je niet altijd alles in de hand en kan het voorkomen dat je kind niet lekker in zijn vel zit.
Weerbaarheid & Zelfvertrouwen
Als je kind weerbaar is dan durft het voor zichzelf op te komen. Het geeft zijn grenzen aan zonder over de grenzen van de ander te gaan. Om weerbaar te zijn, heb je een aantal vaardigheden nodig. Zelfvertrouwen, nee durven zeggen, zijn eigen mening durven en kunnen geven, hulp geven en vragen en een sterke en stevige lichaamshouding zijn belangrijk en nodig om weerbaar te zijn. Kinderen met weinig zelfvertrouwen zijn minder weerbaar en worden eerder gepest of beïnvloed door andere kinderen. Daarom zijn zelfvertrouwen en weerbaarheid onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Wat is dat….zelfvertrouwen?
Zelfvertrouwen is een oordeel over jezelf, je karakter, mogelijkheden en waardigheid, wat je laat zien in je houding en gedrag. Het wordt gevormd en opgebouwd vanaf de geboorte door volwassenen en andere kinderen in de omgeving. Waar we zijn, wat we doen, hoe we dat doen en wie toekijkt…… het is allemaal bepalend in het versterken of afbreken van het zelfvertrouwen. Hoe groot het zelfvertrouwen is kan bepalen hoe we leven, ons gedragen, hoe we leren en reageren op aangename en onaangename situaties en ervaringen in ons leven.
Kinderen met veel zelfvertrouwen zijn gemotiveerd en zullen nieuwe dingen proberen. Ze hebben meer kans op succes omdat ze succes verwachten en winnen meer vertrouwen. Ze kunnen zich tegen de druk van pesters en meelopers weren en nieuwe vaardigheden gebruiken om zich te beschermen.
Kinderen met weinig zelfvertrouwen vinden zichzelf weinig waard en zo gaan zij zich ook gedragen. Deze kinderen zullen weinig ondernemen waardoor ze weinig kans krijgen op succeservaringen. Ze raken er steeds meer van overtuigd dat ze het niet kunnen en niets waard zijn. Hun onbevredigde gevoel zoekt vaak een uitweg in ongewenst gedrag zoals zich terug trekken, subassertief of agressief reageren, pesten, stelen etc. Om dit te voorkomen is het belangrijk dat kinderen weten waar ze goed in zijn en een postief beeld van zichzelf krijgen.
Zelfvertrouwen als een kruk.
Zelfvertrouwen kun je zien als een kruk met drie poten. De poot van autonomie, competentie en relatie. Wanneer één van de poten niet stevig is, wankelt de kruk. Zo is het ook met het zelfvertrouwen. Werken aan alle drie de poten is belangrijk in de ontwikkeling naar zelfvertrouwen van het kind.
Autonomie
Autonomie is het zelf kunnen. Kinderen willen laten zien wat zij kunnen en zichzelf als effectief ervaren. Dat vraagt uitdaging en dat hebben kinderen nodig. Leer kinderen om verantwoordelijkheid te dragen en geef ze uitdaging om nieuwe dingen te leren en taken tot een goed einde te brengen. Geef kinderen de kans successen te boeken en van hun fouten te leren. Fouten maken mag en hoort bij het leven.
Competentie
Om geloof en plezier te hebben in je eigen kunnen is het belangrijk te weten wat je kunt en waar je goed in bent. Als ouder heb je hier een rol in te vervullen. Geef kinderen de gelegenheid dingen uit te proberen en te ontdekken wat ze kunnen en waar ze goed in zijn.
Relatie
Bij relatie gaat het om het gevoel dat er mensen zijn die van je houden en die je waarderen om wie je bent. Onvoorwaardelijk, dus niet alleen als je alles goed doet of je lief, leuk of aardig bent.
Tips…
Autonomie
Laat kinderen zelf kleding kiezen en aankleden Laat kinderen zelf de wekker zetten of doe dit ‘s avonds samen voor het slapen gaan. Geef je kind huishoudelijke klusjes Laat kinderen zelf in een conflict nadenken over een oplossing Stimuleer kinderen zelf na te denken: “wat denk jij”, “hoe denk jij dat het zit?” Natuurlijk stuur je als ouder je kind bij dingen die het nog niet weet of kan. Doe dit met respect naar je kind.
Competentie 
Laat kinderen op ontdekkingstocht gaan, vrij om dingen uit te proberen. Juich en moedig aan op weg naar het doel van het kind en heb oog voor kleine tussenstapjes. Vergelijk het kind niet met andere kinderen. Wel kun je je kind op een positieve manier vergelijken met zichzelf: “vorige zomer vond je het nog eng zonder zijwieltjes en deze zomer fiets je al los!” Het kind en jij zijn andere persoonlijkheden. Realiseer je dat het gaat om het geluk van je kind en dat hij zijn eigen weg daarin vindt met al zijn (eigen)aardigheden Geef kinderen de ruimte zich vaardigheden eigen te maken. Neem niet alles uit handen, begeleid op afstand en geniet van het trotse gezicht van je kind als het is gelukt.
Relatie
Toon je positieve gevoel, geef een knuffel, een knipoog, een aai over de bol of zeg iets aardigs. Maak in je communicatie verschil in “zijn” en “doen”. Iemand is niet vervelend, iemand doet vervelend.
En tot slot, wellicht een rare tip: Geef complimenten, maar niet teveel. Complimenten werken beter als stimulans om je best te doen, als ze niet teveel gegeven worden. Daarnaast moet het compliment gemeend zijn. Laat je kind ook zichzelf een compliment geven.
Waarom zelfvertrouwen en weerbaarheid zo belangrijk zijn.
Wanneer kinderen voldoende zelfvertrouwen hebben en weerbaar zijn:
- Kan hij of zij zich beter beschermen tegen verleidelijke externe prikkels.
- Voelt hij of zij zich zekerder wanneer het kind iets moet doen.
- Vertrouwt het kind zijn onderbuik gevoel wanneer een ander iets doet wat niet goed voor hem of haar is en geeft het kind de moed om dat aan te geven en te zeggen. (opkomen voor zichzelf, nee zeggen en grenzen aangeven)
- De eigen identiteit van het kind kan beter ontwikkeld worden
- Deze kinderen zijn meer tevreden met zichzelf, hebben een positief zelfbeeld
Het bijbrengen, ondersteunen en aanleren van zelfvertrouwen en weerbaarheid is dus een zeer belangrijke taak voor ouders in de opvoeding van de kinderen. Het is belangrijk hier zo vroeg mogelijk mee te beginnen.
De Sta Sterk training van de Stichting Omgaan met Pesten is een training die kinderen en jongeren helpt naar meer weerbaarheid en zelfvertrouwen. JoniBalans, aangesloten bij de Stichting Omgaan met Pesten, is opgeleid en gecertificeerd om deze training te geven aan kinderen en jongeren. De Sta Sterk training staat als goed onderbouwd vermeld op de website van het NJI.
Wil je graag meer informatie over de Sta Sterk training of meer informatie over zelfvertrouwen en weerbaarheid? Of wil je direct hulp voor je kind om meer zelfvertrouwen te krijgen of weerbaarder te worden? Neem dan eens vrijblijvend contact met me. Ik sta je graag te woord.
Wees Welkom.
Warme groet,
Brenda Vinck
